Idea i historia
Szczeciński Budżet Obywatelski to szczególny rodzaj konsultacji społecznych, których celem jest włączenie mieszkańców w proces decydowania o sposobie wydatkowania części budżetu miasta. To przedsięwzięcie współtworzone przez mieszkańców i dla mieszkańców, dzięki któremu szczecinianie mogą bezpośrednio oddziaływać na miasto proponując własne pomysły inwestycji i wybierając do realizacji te, odpowiadające potrzebom lokalnych społeczności bądź całego miasta. Ważną wartością budżetu partycypacyjnego jest czynny udział i zaangażowanie mieszkanek i mieszkańców Szczecina w działania na rzecz wspólnoty samorządowej, kreowanie aktywnych postaw społecznych, budowanie tożsamości lokalnej i społeczeństwa obywatelskiego. Budżet obywatelski jest dla każdego, kto ma pomysł na miasto i chce coś zmienić w swojej okolicy. Każdy mieszkaniec Szczecina może złożyć własny projekt lub zagłosować na pomysły zgłoszone przez innych, bez względu swój na wiek i miejsce zameldowania. Wystarczy, że posiada numer PESEL i przebywa na terenie Szczecina z zamiarem stałego pobytu. Pierwsza edycja budżetu obywatelskiego w Szczecinie została przeprowadzona w 2013 roku. Wówczas mieszkańcy po raz pierwszy zdecydowali bezpośrednio na jakie projekty przeznaczyć środki z miejskiego budżetu (Szczeciński Budżet Obywatelski 2014). Od tamtej pory odbyło się już 11 edycji SBO, zgłoszono ponad 2 000 pomysłów, a mieszkańcy wybrali do realizacji ponad 200 projektów.
Zasady
Utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkiem ustawowym każdego miasta na prawach powiatu, również Szczecina. Co roku przeznacza się na ten cel co najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim sprawozdaniu z wykonania budżetu miasta. Środki na budżet obywatelski w Szczecinie są podzielone na dwie pule finansowe: na projekty lokalne - zgłaszane w 22 obszarach lokalnych oraz na projekty Zielonego SBO – czyli związane z ochroną miejskiego środowiska przyrodniczego. Prezydent Miasta Szczecin określa wysokość kwoty przeznaczonej na SBO oraz podział środków w poszczególnych obszarach i kategoriach w danym roku. Pomysły zgłoszone do SBO są weryfikowane przez właściwe merytorycznie jednostki miejskie, których pracownicy szczegółowo oceniają możliwość ich realizacji. Następnie projekty są oceniane przez grupę mieszkańców powołanych do Rady ds. Budżetu Obywatelskiego,
a w wyniku tej pracy powstaje lista projektów, które poddaje się pod głosowanie powszechne. Odwołania autorów projektów od decyzji Rady rozpatruje Komisja Odwoławcza. Na projekty, które pomyślnie przejdą całą ścieżkę weryfikacji i opiniowania mogą głosować wszyscy mieszkańcy Szczecina. Liczy się suma otrzymanych ważnych głosów. Propozycje zadań z najlepszymi wynikami zostają przekazane do realizacji odpowiednim jednostkom miejskim.
Zielony budżet
Zielone SBO to kategoria Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego wprowadzona w 2023 roku (od edycji SBO 2024). Jest ona dedykowana projektom związanym z ochroną miejskiego środowiska przyrodniczego, których realizacja ma prowadzić do poprawy stanu oraz zwiększania powierzchni terenów zieleni w Szczecinie oraz łagodzeniu skutków zmian klimatu. Projekty "zielone" mogą obejmować swoim oddziaływaniem zarówno obszar konkretnego osiedla, jak i całego miasta i mogą dotyczyć działań takich jak np.: nasadzenia roślinności na terenach zieleni miejskiej, budowa lub przekształcenie przestrzeni rekreacyjnych, budowa parków kieszonkowych, ogrodów deszczowych, renowacja istniejących terenów zieleni, zrównoważone użytkowanie istniejących zasobów przyrodniczych, ale również gospodarowanie odpadami, a także prowadzenie działań edukacyjnych, kulturalnych i informacyjnych
w zakresie ekologii, ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Zielone SBO oznacza dla mieszkańców Szczecina możliwość zgłaszania zadań publicznych, które przyczynią się szczególnie do zazielenienia miasta i ochrony środowiska naturalnego. Więcej informacji o Zielonym SBO.
W Szczeciński Budżet Obywatelski zaangażować się więc może każdy, na różne sposoby. Można samodzielnie lub wspólnie z grupą przyjaciół zgłosić swój pomysł na miasto albo zagłosować na projekty innych mieszkańców zgłoszone do SBO. W ten sposób każdy z nas może zadecydować, które z zadań będą realizowane, na co zostaną przeznaczone środki z budżetu miasta i jak dalej będzie zmieniać się Szczecin.